Sunday, October 25, 2009

Marka Kent Bursa | Ulu Şehir | Tolgahan Çavdar

COK FELAKETLER GORDU BURSA

ÇOK FELAKETLER GÖRDÜ BURSA

Acı yıllar

Bursa, bir taraftan imar edilirken diğer yandan da istila, yangın ve depremlerle büyük felaketler yaşadı. Yaşanan bu felaketler, en çok Bursa'nın tarihi yapılarına büyük zarar vermiştir.
Bursa'nın ilk büyük felaketi, 1402 yılında Timur istilasıyla yaşandı. 1414 yılında ise Karamanoğlu Mehmet Bey felaketi yaşandı. Kenti günlerce kuşatan Mehmet Bey, Orhan Camii ve çevresini yakmıştı. 1481 yılında, Cem Sultan'ın Bursa'daki saltanatı sırasında da, büyük tahribatlar yaşanmıştı.
Bursa'yı etkileyen en büyük felaketlerden biri de, tüm Anadolu'yu kasıp kavuran 1607 yılındaki Celali isyanları sırasında yaşandı. Beylerbeyi olma talebi reddedilen Kalenderoğlu, Bursa'ya saldırdı. Bursalılar, kenti savunmak için büyük mücadeleler verdi. Kalenderoğlu, Bursa halkının bu şiddetli direnişi karşısında kenti işgal edemeden, dış mahalleleri yağmalayarak işgalden vazgeçti.

Yangınlar

Bursa, lodosu ve evlerinin ahşap yapısı nedeniyle sık sık yangınlarla tahrip olmuştur. 2 Şubat 1489 tarihinde meydana gelen bir yangın sonucu ise, Bursa'da 25 mahalle tamamıyla yanmıştır. 7 Ağustos 1491 tarihindeki yangında da Bursa'daki birçok anıt yapı tahrip oldu. 1520 yılındaki deprem sonrası yangında ise, kentin yarısı yok olmuştu. 1590 yılında yine aynı büyüklükte bir yangın yaşayan Bursa'da, 1728 yılında da Kayan Çarşısı yangını oldu. 1756 yılında çıkan yangında ise Sipahi Pazarı, Geyve Hanı, Çıra Pazarı ve Saraçhane gibi yerler büyük tahribat gördü. Ufak tefek yangınlar dışında 1761-1804 yılları arasında yedi büyük yangın geçiren Bursa'da, 1801 yılındaki yangında kentin üçte ikisi yanmıştı.
1801 yangını, Bursa tarihindeki en büyük yangındır. Bursa tarihinde en kara gün, kuşkusuz 9 Şubat 1855 tarihindeki 7,5 şiddetindeki deprem ve sonrasında çıkan yangınlardır. Bu tarihte Bursa'daki konutların neredeyse tamamı tahrip olmuştu.
Bursa'nın en son ve önemli yangını 1958 Kapalıçarşı yangınıdır. Bu yangında tüm Kapalıçarşı yanmış, yangın Ulucami ve hanları da etkisi altına almıştı.
Depremlerin yok ettiği Bursa

Bursa birinci derecede deprem kuşağında olup yıllar içinde zaman zaman şiddetli ve yıkıcı depremler yaşamıştır. Bursa ve çevresindeki yıkıcı depremlerin genel olarak 100-150'şer yıllık periyotlarla seyrettiğini anlıyoruz.

Bölgemizde kayıtlara geçmiş en eski deprem 32 yılında idi. Şair Phegon bu depremde tüm İznik'in yıkıldığını yazıyor. Bu büyük deprem sonucunda, Plinius'a göre Besbikos olarak anılan İmralı Adası, karaya bitişik iken ayrılıp ada olmuştur.

Daha sonra 120 yılında Bursa bölgesi daha büyük bir deprem yaşadı. 150 yılındaki ufak depremden sonra bölgede kısa aralıklarla 362 ve 368 yıllarında depremler yaşandı. 11 Ekim 368 tarihindeki depremde, ilk Hıristiyan konsülünün toplandığı Senatus Sarayı denize gömüldü. İznik'ten 28 km. uzaklıkta olan Karamürsel de, tümüyle yok oldu. 740 yılındaki depremde ise Bursa bölgesinde önemli tahribat yaşandı.

1065 yılının Eylül ayındaki büyük deprem ve ardından gelen diğer artçı depremlerde İznik'teki tüm yapılar gibi surlar da yıkılmıştı. Bu deprem sırasında, İznik Gölü kıyısında bulunan Sölöz'deki Pthopolis ile Orhangazi yakınlarında bulunan Bassilinopolis kentleri yeraltına gömüldü.
Daha sonra 1417, 1509, 1674 yıllarında Bursa bölgesi şiddetli depremlerle sarsılmıştı. 1767 yılında Bursa'da bir deprem yaşandığını Carsten Niebuhr adlı gezginin anılarından öğreniyoruz.

Bursa ve çevresinde en son yıkıcı deprem 1855 yılında gerçekleşmişti. 7,5 şiddetindeki bu deprem o kadar dramatik bir biçimde anlatılmıştır ki kaynaklarda "Küçük Kıyamet" olarak geçmektedir. Gezginlerden Perrot'a göre: "Bursa'da en büyük darbe 1855 yılında olmuş. İki aylık aralıklarla iki korkunç sarsıntı kenti alt üst etmiş, Bursa neredeyse tümüyle yok olmuş." Avedis Berberyan'a göre ise 1855 depreminde; camiler, türbeler, çarşılar ve hanlar gibi çok sayıda yapı harap oldu.
Çıkan yangın, ahşap yapıları ve 3 bin kadar evi yaktı. Yıkıntılar altında 2 binden fazla insan yaşamını yitirdi.

Son olarak 17 Ağustos 1999 tarihindeki İzmit merkezli depremde de Bursa ve çevresi etkilendi. Bazı ufak tahribatlar yaşadı.

Bugün Bursa, geçmişten ders alarak her an "fayların kırılabileceği ihtimali"ne karşı depreme hazırlıklı "sağlıklı bir kent olma" yolunda çalışmalarını sürdürmektedir.

Copyright © 2009-2022 · All Rights Reserved · Powered by Marka Kent Bursa · Designed by IMG Yapım

Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol